جلال آل‌احمد؛ غرب‌زدگی و ضرورت بازگشت به سنت

جلال آل‌احمد، غرب‌زدگی و ضرورت بازگشت به سنت

این مقاله در صدد است تا دریافت جلال آل‌احمد از معنا و مفهوم «غرب و غرب‌زدگی»، تلقی او از علل و ریشه‌های پدیدار تاریخی غرب‌زدگی و نیز فهم وی از سنت و دلایل ضرورت بازگشت به سنت را، که نقشی اساسی در شکل‌گیری فضای ذهنی (پارادایم) تفکر اجتماعی ما ایرانیان در دورة معاصر ایفا کرده‌اند، به‌خصوص در قیاس با بصیرت‌های بنیادین متفکر معاصر، سید احمد فردید، مورد نقد و بررسی قرار دهد. پارادایمی که پس از گذشت ...

جلال آل احمد، غرب زدگی و ضرورت بازگشت به سنت

این مقاله در صدد است تا دریافت جلال آل احمد از معنا و مفهوم «غرب و غرب زدگی»، تلقی او از علل و ریشه های پدیدار تاریخی غرب زدگی و نیز فهم وی از سنت و دلایل ضرورت بازگشت به سنت را، که نقشی اساسی در شکل گیری فضای ذهنی (پارادایم) تفکر اجتماعی ما ایرانیان در دورة معاصر ایفا کرده اند، به خصوص در قیاس با بصیرت های بنیادین متفکر معاصر، سید احمد فردید، مورد نقد و بررسی قرار دهد. پارادایمی که پس از گذشت ...

بازگشت به خویشتن به مثابۀ سنت برساخته (بررسی موردی آرای جلال آل‌احمد)

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های روشنفکران دهۀ 40 و 50ش. در ایران مفهوم بازگشت به خویشتن بود که چنین دغدغه‌ای به‌وفور در آثار جلال آل‌احمد، شریعتی، فردید و نصر به چشم می‌خورد. در همین زمینه باید پرسید: بازگشت به کدامین خویشتن؟ در مقابل، این بازگشت از یک سو، به معنای نفی حال و از سوی دیگر، به معنای بازگشت به گذشته است. با وجود این، چنین بازگشتی متضمن دو پیش‌فرض است: اولاً دلالت بر آگاهی نسبت به میراث گذ...

نگاه پسا استعماری به نفرین شدگان زمین اثر فرانتس فانون و غربزدگی اثر جلال آل احمد

فرانتس فانون، نظریه‌پرداز اهل مارتینیک، در اثر خود نفرین شدگان زمین، امکان مطالعه و بررسی تأثیرات استعمار بر جنبه‌های روانی ملت‌های تحت استعمار را فراهم می‌سازد. از سویی دیگر نویسنده ایرانی، جلال آل احمد، اگرچه تجربه زندگی تحت سلطه استعمار را ندارد، اما در کتاب غربزدگی استعمار را در قالب امپریالیسمی فرهنگی به تصویر می‌کشد. مطالعه تطبیقی دو اثر، نقاط مشترکی را در شیوه رویکرد این دو نویسنده با مف...

مقایسۀ دیدگاه جلال آل احمد و مصطفی لطفی منفلوطی در زمینۀ روشنفکری و غربزدگی

در این مقاله به بررسی و تطبیق آثار مصطفی لطفی منفلوطی، شاعر و نویسندۀ مبارز و برجستۀ مصری با آثار جلال آل احمد، با تکیه بر نظریۀ پسا استعماری (روشنفکری و غرب زدگی) پرداخته شد؛ نیز به مقوله هایی مانند: دیدگاه های این دو نویسنده در مورد زن، هجوم غرب به زنان جامعۀ مصری و ایرانی، تحت شعاع قرار گرفتن حجاب و عفاف، تهاجم غرب به روستاهای این دو کشور و علت لامذهبی و دین گریزی جوانان مصری و ایرانی و بی ق...

واکنش جلال آل احمد در مواجهۀ با غربزدگی و راه حل آن